Pironiya (Pyronia tithonus (Linnaeus, 1771))

Pironiya (Pyronia tithonus (Linnaeus, 1771)) Türkiye Dağılım Haritası

Son Güncelleme: Cumartesi, 18 Kasım, 2023 - 00:42 - Kaynaklar: A.Koçak + Trakel.org + Adamer Kelebek + Kelebek Türk
Lokman BAŞ
Açıklama / Genel Bilgiler

Pironiya- Gatekeeper (Pyronia tithonus (Linnaeus, 1771))

Türe Ait Genel Özellikler

Çorak arazi kelebeğidir. Çalılar ve çalılıklar bu kelebeğin yırtıcı hayvanlardan korunması için gerekli barınaklardır. Tırtıl yabani otlarla beslenir ve yetişkin, en sevdiği dikenli çiçeklerden nektar toplar.

• Kanat açıklığı: 35-45 mm (dişi erkeğe göre daha büyüktür).
• Görünüm: Kanatların üst kısmı turuncu-sarımsı renkte olup geniş kahverengi kenarlıdır ve ortasında iki küçük beyaz noktanın görülebildiği büyük siyah bir göz noktası vardır.  Ön kanatların alt tarafı, karakteristik siyah göz lekesi ile üst tarafının aynısıdır.  Öte yandan, arka kanadın alt tarafı devetüyü kahverengidir, ortasında açık bir şerit ve siyahla çevrelenmiş çok küçük beyaz noktalar vardır.

YUMURTA: Yumurta, tavuk yumurtası şeklindedir, üst kısmı hafifçe basıktır, nervürlüdür ve beyazımsı olup pembemsi bir halkaya sahiptir.  Dişi bunları tek tek konukçu bitkinin yapraklarına veya gövdesine yerleştirir.

TIRTIL:
• Boyut: Son aşamada 20-25 mm.
• Görünüm: Tırtıl tüylü, kremsi kahverengidir ve yanlarında açık bir çizgi ve sırtında uzun koyu bir şerit vardır. Birçok Satyr'in tırtıllarıyla kolaylıkla karıştırılabilir.
• Konakçı bitkiler: Çeşitli otlar.

KRİZALİT: Krizalit kubbeli, beyazımsı olup, yanları siyah şeritler ve arkası siyah noktalarla kaplıdır.  Bir tür kanca (cremaster) oluşturan bir uzantıyla baş aşağı asılır.

BENZER TÜRLER: Çok benzer ekolojiye sahip iki kelebek türü ile karıştırılabilir. Bunlar Sesilya (Pyronia cecilia) ve İspanyol Pironiyası'dır (Pyronia bathseba). Bu kelebeklerin renkleri farklılık gösterir ancak üçünün de iki beyaz noktalı siyah bir göz lekesi vardır. Bunları birbirinden ayırmak bazen zordur.

Sınıflandırma

Sınıf (class): Insecta → Alt Sınıf (subclass): Pterygota → İnfra Sınıf (infraclass): Neoptera → Üst Takım (superorder): Holometabola → Takım (order): Lepidoptera → Üst Aile (superfamily): Papilionoidea → Aile (family): Nymphalidae → Alt Aile (subfamily): Satyrinae → Kabile (tribe): Maniolini → Cins (genus): Pyronia → Alt Cins (subgenus): Pyronia → Tür (species): Pyronia tithonus

Orjinal Kombinasyon

Papilio tithonus Linnaeus, 1771.

Taksonomist

...

Tip Lokalitesi

...

Tür Etimoloji

...

Türe Ait Diğer Özellikler

...

Tanım Kriteleri ▼

Kanatların üst kısmı turuncu-sarımsı renkte olup geniş kahverengi kenarlıdır ve ortasında iki küçük beyaz noktanın görülebildiği büyük siyah bir göz noktası vardır.  Ön kanatların alt tarafı, karakteristik siyah göz lekesi ile üst tarafının aynısıdır.  Öte yandan, arka kanadın alt tarafı devetüyü kahverengidir, ortasında açık bir şerit ve siyahla çevrelenmiş çok küçük beyaz noktalar vardır.

Benzer Türler

...

Tanı Kartları/Teşhis Anahtarları

...

Fiziksel Özellikler ▼

Kanat Açıklığı

35-45 mm (dişi erkeğe göre daha büyüktür).

Birincil Renkler

...

Eşeysel Dimorfizm

...

Yaşam Dönemleri ▼

Nesil Sayısı

Tek nesil.

Kışlama

...

Yumurta Dönemi

...

Larva/Tırtıl Dönemi

...

Pupa/Koza/Krizalit Dönemi

...

Uçuş Dönemi

Temmuz-Ağustos-Eylül

Beslenme ve Habitat ▼

Habitat/Yaşam Alanı

Çorak alanlar, çalılar, koruluklar.

Yükselti

...

Larva Bitkileri

...

Ergin Besin/Konukçu Bitkileri

...

Davranışlar ▼

Göç Durumu

...

Diğer Davranışsal Özellikler

...

Diğer Canlılarla İlişkileri ▼

...

Koruma ve Endemizm ▼

Koruma

...

Endemizm

...

Sinonim ve Kombinasyonlar Taksonomist
   
Alttürler Taksonomist
   
Dünya Dağılımı ▼

Arnavutluk, Belçika, Bulgaristan, Beyaz Rusya (Belarus), İsviçre, Almanya, Danimarka, İspanya, Fransa, İngiltere, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya Federasyonu, Türkiye, Ukrayna, Yugoslavya, Fas.

Palearktik Bölge Dağılımı ▼

Arnavutluk, Belçika, Bulgaristan, Beyaz Rusya (Belarus), İsviçre, Almanya, Danimarka, İspanya, Fransa, İngiltere, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya Federasyonu, Türkiye, Ukrayna, Yugoslavya, Fas.

Türkiye Dağılımı ▼

Afyonkarahisar, Amasya, Bilecik, Bolu, Bursa, Çanakkale, Çorum, Denizli, İstanbul, İzmir, Kırklareli, Kocaeli, Konya, Samsun, Tekirdağ, Tokat, Zonguldak.

Literatür

  • Noé. (2010). Guide d’identification des papillons à destination des Gestionnaires.

Dış Bağlantılar

  • ...

Haritalar/Fotoğraflar
Sınıflandırma
İngilizce İsimlendirme: 
Gatekeeper
Üst Familya (Superfamily): 
Familya (Family): 
Alt Familya (Subfamily): 
Kabile (Tribe): 
Cins (Genus): 
Alt Cins (Subgenus): 

İçeriklerde Sık Kullanılan Terimler

*Alttür (Subspecies): Türün diğer alt birimlerinden taksonomik olarak farklı, coğrafik olarak sınırlandırılmış, aralarında gen alışverişi olan bölgesel bir topluluk.
*Cins: Birbirine benzer türlerin toplandığı taksonomik kategori. Cins isimleri daima büyük harfle başlar ve italik olarak yazılır. İtalik yazma şansı yoksa altı çizili olarak yazılır. Örn: Polyommatus.
*Dimorfizm: Bir populasyonda morfolojik olarak iki tipin var oluşu.
*Ekolojik Yalıtım (Ekolojik İzolasyon): Aynı yerde yaşayan bir populasyonun kısımları arasında ekolojik nedenlerden dolayı eşeysel yalıt ımın oluşu.
*Eşeysel Dimorfizm: Erkekle dişi arasındaki yapısal farklılık.
*Fenon: Fenotipik olarak birbirine benzeyen örneklerden biri.
*Fenotip: Çevre faktörlerinin etkisiyle belirli sınırlar içinde değişebilen (reaksiyon normu), genotipin meydana getirdiği özelliklerin tümü (çoğunlukla bir bireyin görünüşü).
*Holotip: Üzerinde ilk defa özgül tanımlanmanın yapıldığı (yayınlanmış olmalıdır) va da İndikasyonla verilmiş olan, nominal taksonun tek bir bireyi.
*İkiztür (Siblingspecies): Üreme bakımından ya lıtılmış ; fakat yapısal olarak birbirine benzeyen türler.
*Katalog: Literatüre dayanılarak. belirli bir taksona ait isimlerin ve kaynakların liste halinde verilmesi.
*Kontrol Listesi (Çekliste): Kolleksiyonların düzenlenmesinde yardımcı olmak için, bir grubun taksonlarının bir düzen içinde verilmesi.
*Morfolojik Özellik: Bir organizmanın dış görünümündeki yapısal özelliklerdir. Bu özellikler, bir organizmanın türünü belirlemek, filogenetik ilişkileri anlamak ve evrimsel tarihi anlamak için kullanılabilir. Organizmanın anatomisi, fizyolojisi, histolojisi, embriyolojisi, sistematiği ve taksonomisi gibi birçok farklı alanda önemlidir. Örneğin, kelebeklerin anten yapısı, kanat şekli, bacak yapısı ve renklenme özellikleri gibi morfolojik özellikleri, kelebek türlerinin tanınmasına yardımcı olabilir.
*Nomenklatür: İsimler sistemi.
*Polimorfizm: Bir populasyondaki gen ve fenotip çeşitliliği.
*Sintip (Syntypus): Holotipi ayrılmamış bir tip serisi içerisinde, örneklerin herbirine verilen isim.
*Sinonim (Synonym = Eşad): Aynı taksona birden fazla verilen isimlerin herbiri. Bunlardan eski olanı, yani ilk verileni taksonun geçerli ismi olarak kullanılır.
*Taksan (Taxon; Çoğulu Taxa): Belirli bir kategori içine sokulabilecek ve yeni bir isim verilebilecek kadar fark gösteren taksonomik bir grup. Örneğin: Papilio machaon (tür kategorisinde takson), Papilio (cins kategorisinde takson), Papilionidae (familya kategorisinde takson).
*Tanım (Description): Taksonomide bir taksonun ya da örneğin, sınırlarını ortaya koymaksızın, diğer taksonlarla ayırımını net olarak belirtmeksizin, özelliklerinin verilmesidir.
*Teşhis (Determination): Bir bireyin taksonomik olarak tesbiti.
*Teşhis Anahtarı: Taksonları birbirlerinden kolayca ayırtedebilmek için, belirli bir sisteme göre düzenlenmiş karakter dizinleri.
*Tip (Typus): Bir taksana ismini veren bir örnek.
*Tip Lokalitesi (Locus Typicus): Neotip, lektotip ya da holotipin toplanmış olduğu yer.
*Varyasyon: Kalıtsal olan değişinimler.
*Yerel İsim: Bir taksonun o bölgedeki (yöresel) ismi. Nomenklatür (bilimsel isimlendirme) bakımından önemsizdir.
*Yöresel İsim: Bir taksonun o dildeki ismi.

Her sistematik taksonun sonunda o taksonu ilk defa tanımlayan bilim adamının ismi ve çoğunlukla yayınlandığı tarih bulunur. Örneğin, Pezotettix anatolica Uvarov, 1934. Tarih bir virgül ile yazardan ayrılır. Tanınmış sistematikçilerin ismi kısaltılmış olarak kullanılabilir. Örneğin. Linneus. Linn. olarak. Eğer yazar ismi tarih ile birlikte ya da sadece yazar ismi olarak bir parantez içine alınmış ise. bu, tanımlanan türün bir zamanlar (tür tanımlandığı zaman ya da daha sonra) başka bir cinse bağlı olduğunu gösterir. Örneğin, Rammepodisma natoliae (Ramme, 1939); natoliae tür ismi bir zamanlar Micropodisma'ya bağlıydı, daha sonra cins değişikliği yapılmıştır. Tercihen bu parantezden sonra revizyonu yapanın ismi kullanılır. Örneğin Rammepodisma natoliae (Ramme, 1939) Weidner, 1969.

Büyük baş harfle yazılmış italik bir isim (tek bir kelime) cinsi gösterir; eğer, sonuna 'sp.' gelirse o cinse ait bir türü, 'spp.' gelirse o cinse ait türleri ifade eder. Örneğin Gompus sp. (bir türü), Gomphus spp. (cinse ait türleri). Aynı durum alttürler için de geçerlidir. Örneğin subsp.; subspp. kullanılır. “ssp.” de aynı zamanda alt türleri belirtmek için kullanılmaktadır.

http://www.nic.funet.fi/pub/sci/bio/life/insecta/lepidoptera/ditrysia/