Dumanlıapollo (Parnassius mnemosyne (Linnaeus, 1758))

Dumanlıapollo (Parnassius mnemosyne (Linnaeus, 1758)) Türkiye Dağılım Haritası

Son Güncelleme: Cuma, 23 Haziran, 2023 - 18:51 - Kaynaklar: A.Koçak + Trakel.org + Adamer Kelebek + Kelebek Türk
Lokman BAŞ
Açıklama / Genel Bilgiler
Türe Ait Genel Özellikler

Dumanlıapollo - Clouded Apollo (Parnassius (Driopa) mnemosyne (Linnaeus, 1758))

Şeffaf kanatları ve siyah damarlarıyla duman rengini andıran göz alıcı bir kelebektir.

Dumanlı Apollo, nemli ve orta derecede kuru otlaklarda, genellikle dağlık, çevresi ormanlık veya çalılık olan bölgelerde görülür. Kelebekler genellikle ihtiyaç duydukları nektar için kırmızı veya mor çiçekleri ziyaret ederken görülebilir. Besin bitkisi Corydalis'tir. Yumurtlama zamanında bitki henüz filiz vermemiştir. Dişi kelebek bitkinin kuru gövdesine, otların yapraklarına ya da konuk bitkilerinden çok uzak olmayan diğer bitkilere yumurtlar. Dumanlı Apollo kışı genelde yumurta halinde, bazen tırtıl halinde geçirir. İlkbaharda, küçük tırtıl yumurtadan çıkar çıkmaz uygun besin bitkisini aramaya başlar. Gelişimini tamamlayan tırtıl zeminden yukarıda, besin bitkisinin yapraklarında, ince ipliklerken bir koza örer. Dumanlı Apollo yılda bir nesil verir.

RAKIM: Yaklaşık 3000 m yüksekliğe kadar görülebilir.

HABİTAT: Orman açıkları, bozkırlardaki açık alanlar, ağaç sınırı üzeri çayır alanlarda görülür.

BESİN BİTKİLERİ: Kazgagası (Corydalis sp.) bitkisi.

Alt Türleri :    Parnassius mnemosyne caucasia Verty, [1911], Parnassius mnemosyne nubilosus Christoph, 1873, Parnassius mnemosyne sheljuzhkoi Bryk, 1914
Sinonimleri :     P.m.caucasia=angorae Bryk&Eisner, 1931, P.m.caucasia=schweigeri Eisner, 1966, P.m.caucasia=kocaki Eisner, 1978, p.m.caucasia=bithyniae Betti, 1989, P.m.nubilosus=subnubilosus Bryk, 1914, P.m.nubilosus=strix Bryk, 1914, P.m.nubilosus=pseudonubilosus Bryk, 1932, P.m.nubilosus=elisabethae Bryk&Eisner , 1934, P.m.nubilosus=noacki Eisner, 1968, P.m.nubilosus=urartu Betti, 1989

Takson

Süper Familya (Superfamily): Papilionoidea → Familya (Family): Papilionidae → Alt Familya (Subfamily): Parnassiinae → Kabile (Tribe) Parnassiini → Cins (Genus): Parnassius → Alt Cins (Subgenus): Driopa → Tür (Species) - Epitet: Parnassius (Driopa) mnemosyne

Orjinal Kombinasyon

Papilio mnemosyne Linnaeus, 1758

Taksonomist

(Linnaeus, 1758)

Tip Lokalitesi

Finlandiya

Tür Etimoloji

...

Türe Ait Diğer Özellikler

...

Tanım Kriteleri ▼

...

Benzer Türler

Aporia crataegi
Archon apollinus
Parnassius (Parnassius) apollo
Parnassius (Parnassius) phoebus

Tanı Kartları/Teşhis Anahtarları

...

Fiziksel Özellikler ▼

Kanat Açıklığı

52-68 mm

Birincil Renkler

Kahverengi/Gri/Siyah, Beyaz

Eşeysel Dimorfizm

...

Yaşam Dönemleri ▼

Nesil Sayısı

Tek nesil verir

Kışlama

Genelde yumurta olarak kışı geçirse de bazen tırtıl olarak kışladığı kaydedilmiştir.

Yumurta Dönemi

...

Larva/Tırtıl Dönemi

Ocak-Şubat-Mart-Nisan-Mayıs-Haziran-Ağustos-Eylül-Ekim-Kasım-Aralık

Pupa/Koza/Krizalit Dönemi

...

Uçuş Dönemi

Nisan-Mayıs-Haziran-Temmuz-Ağustos

Beslenme ve Habitat ▼

Habitat/Yaşam Alanı

 

Yükselti

0-3000 m

Larva Bitkileri

Corydalis cava
Corydalis intermedia
Corydalis solida

Ergin Besin/Konukçu Bitkileri

...

Davranışlar ▼

Göç Durumu

...

Diğer Davranışsal Özellikler

...

Diğer Canlılarla İlişkileri ▼

...

Koruma ve Endemizm ▼

Koruma

Düşük Riskli (LC - Least Concern)

Endemizm

Endemik Değil

Sinonim ve Kombinasyonlar Taksonomist
   
Alttürler Taksonomist  
Parnassius (Driopa) mnemosyne caucasica Vérity, 1911  
Parnassius (Driopa) mnemosyne daghestanus Bryk & Eisner, 1934  
Parnassius (Driopa) mnemosyne delgranprincipe Bryk, 1912  
Parnassius (Driopa) mnemosyne farsica Bang-Haas, 1938  
Parnassius (Driopa) mnemosyne mnemosyne Linnaeus, 1758  
Parnassius (Driopa) mnemosyne nubilosus Christoph, 1873  
Parnassius (Driopa) mnemosyne problematicus Bryk, 1912  
Parnassius (Driopa) mnemosyne rjabovi Sheljuzhko, 1935  
Parnassius (Driopa) mnemosyne syra Vérity, 1908  
Parnassius (Driopa) mnemosyne taleschensis Ebert, 1975  
Parnassius (Driopa) mnemosyne ugrjumovi Bryk, 1914  
Dünya Dağılımı ▼

Afganistan, Arnavutluk, Ermenistan, Avusturya, Bulgaristan, Bosna Hersek, Beyaz Rusya (Belarus), İsviçre, Çek Cumhuriyeti, Almanya, Danimarka, Estonya, İspanya, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Yunanistan, Macaristan, Hırvatistan, İran, Irak, İsrail, İtalya, Kazakistan, Kırgızistan, Lübnan, Litvanya, Letonya, Makedonya, Norveç, Polonya, Romanya, Rusya Federasyonu, İsveç, Slovak Cumhuriyeti, Slovenya, Tacikistan, Türkmenistan, Türkiye, Ukrayna, Özbekistan, Virjin Adaları, Yugoslavya, Suriye, Tian Shan Dağları, Çin Halk Cumhur., Azerbaycan

Palearktik Bölge Dağılımı ▼

Afganistan, Arnavutluk, Ermenistan, Avusturya, Bulgaristan, Bosna Hersek, Beyaz Rusya (Belarus), İsviçre, Çek Cumhuriyeti, Almanya, Danimarka, Estonya, İspanya, Finlandiya, Fransa, Gürcistan, Yunanistan, Macaristan, Hırvatistan, İran, Irak, İsrail, İtalya, Kazakistan, Kırgızistan, Lübnan, Litvanya, Letonya, Makedonya, Norveç, Polonya, Romanya, Rusya Federasyonu, İsveç, Slovakya, Slovenya, Tacikistan, Türkmenistan, Türkiye, Ukrayna, Özbekistan, Yugoslavya, Suriye, Tian Shan Dağları, Çin Halk Cumhur., Azerbaycan

Türkiye Dağılımı ▼

Adana, Afyonkarahisar, Amasya, Ankara, Antalya, Artvin, Bingöl, Bitlis, Bolu, Bursa, Çankırı, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Isparta, Mersin, İzmir, Kars, Kastamonu, Kırklareli, Konya, Kahramanmaraş, Muğla, Muş, Niğde, Ordu, Rize, Sivas, Tokat, Trabzon, Tunceli, Van, Yozgat, Zonguldak, Bayburt, Şırnak, Bartın, Iğdır, Karabük, Osmaniye

Literatür

  • Baytaş, A. (2008). Türkiye'nin kelebekleri: Doğa rehberi. NTV Yayınları.
  • Hesselbarth, G., Van Oorschot, H., & Wagener, S. (1995). Die Tagfalter der Türkei. Band 2. Nymphalidae. Selbsterverlag Sigbert Wagener, Bocholt, Germany.
  • Karaçetin, E., & Welch, H. J. (2011). TUrkiye'deki kelebeklerin kirmizi kitabi. Ankara: Doga Koruma Merkezi. Ankara, Turkiye, 124.
  • Koçak, A. Ö., & Kemal, M. (2018). A synonymous and distributional list of the species of the Lepidoptera of Turkey. Centre for Entomological Studies, Memoirs, 8, 1-487.
  • Characteristics Such As. (2023) Driopa mnemosyne — Bulutlu Apollon. Retrieved June 23, 2023, from https://insecta.pro/taxonomy/8795
  • Christopher Jonko. (2023) Lepidoptera Mundi: Parnassius (Driopa) mnemosyne (Linnaeus, 1758). Retrieved June 23, 2023, from https://lepidoptera.eu/species/2
  • Esri. (2023) Parnassius mnemosyne (Clouded Apollo). Retrieved June 23, 2023, from https://www.iucnredlist.org/species/174210/53719953

Dış Bağlantılar

Haritalar/Fotoğraflar
Kelebek/Tırtıl/Pupa Fotoğrafları: 
mnemosyne-lepidoptera.eu
Sınıflandırma
İngilizce İsimlendirme: 
Clouded Apollo
Üst Familya (Superfamily): 
Alt Familya (Subfamily): 
Kabile (Tribe): 
Cins (Genus): 
Alt Cins (Subgenus): 
Endemizm: 
Koruma Statüsü: 
Kanat Altı Renkleri: 
Kanat Üstü Renkleri: 

İçeriklerde Sık Kullanılan Terimler

*Alttür (Subspecies): Türün diğer alt birimlerinden taksonomik olarak farklı, coğrafik olarak sınırlandırılmış, aralarında gen alışverişi olan bölgesel bir topluluk.
*Cins: Birbirine benzer türlerin toplandığı taksonomik kategori. Cins isimleri daima büyük harfle başlar ve italik olarak yazılır. İtalik yazma şansı yoksa altı çizili olarak yazılır. Örn: Polyommatus.
*Dimorfizm: Bir populasyonda morfolojik olarak iki tipin var oluşu.
*Ekolojik Yalıtım (Ekolojik İzolasyon): Aynı yerde yaşayan bir populasyonun kısımları arasında ekolojik nedenlerden dolayı eşeysel yalıt ımın oluşu.
*Eşeysel Dimorfizm: Erkekle dişi arasındaki yapısal farklılık.
*Fenon: Fenotipik olarak birbirine benzeyen örneklerden biri.
*Fenotip: Çevre faktörlerinin etkisiyle belirli sınırlar içinde değişebilen (reaksiyon normu), genotipin meydana getirdiği özelliklerin tümü (çoğunlukla bir bireyin görünüşü).
*Holotip: Üzerinde ilk defa özgül tanımlanmanın yapıldığı (yayınlanmış olmalıdır) va da İndikasyonla verilmiş olan, nominal taksonun tek bir bireyi.
*İkiztür (Siblingspecies): Üreme bakımından ya lıtılmış ; fakat yapısal olarak birbirine benzeyen türler.
*Katalog: Literatüre dayanılarak. belirli bir taksona ait isimlerin ve kaynakların liste halinde verilmesi.
*Kontrol Listesi (Çekliste): Kolleksiyonların düzenlenmesinde yardımcı olmak için, bir grubun taksonlarının bir düzen içinde verilmesi.
*Morfolojik Özellik: Bir organizmanın dış görünümündeki yapısal özelliklerdir. Bu özellikler, bir organizmanın türünü belirlemek, filogenetik ilişkileri anlamak ve evrimsel tarihi anlamak için kullanılabilir. Organizmanın anatomisi, fizyolojisi, histolojisi, embriyolojisi, sistematiği ve taksonomisi gibi birçok farklı alanda önemlidir. Örneğin, kelebeklerin anten yapısı, kanat şekli, bacak yapısı ve renklenme özellikleri gibi morfolojik özellikleri, kelebek türlerinin tanınmasına yardımcı olabilir.
*Nomenklatür: İsimler sistemi.
*Polimorfizm: Bir populasyondaki gen ve fenotip çeşitliliği.
*Sintip (Syntypus): Holotipi ayrılmamış bir tip serisi içerisinde, örneklerin herbirine verilen isim.
*Sinonim (Synonym = Eşad): Aynı taksona birden fazla verilen isimlerin herbiri. Bunlardan eski olanı, yani ilk verileni taksonun geçerli ismi olarak kullanılır.
*Taksan (Taxon; Çoğulu Taxa): Belirli bir kategori içine sokulabilecek ve yeni bir isim verilebilecek kadar fark gösteren taksonomik bir grup. Örneğin: Papilio machaon (tür kategorisinde takson), Papilio (cins kategorisinde takson), Papilionidae (familya kategorisinde takson).
*Tanım (Description): Taksonomide bir taksonun ya da örneğin, sınırlarını ortaya koymaksızın, diğer taksonlarla ayırımını net olarak belirtmeksizin, özelliklerinin verilmesidir.
*Teşhis (Determination): Bir bireyin taksonomik olarak tesbiti.
*Teşhis Anahtarı: Taksonları birbirlerinden kolayca ayırtedebilmek için, belirli bir sisteme göre düzenlenmiş karakter dizinleri.
*Tip (Typus): Bir taksana ismini veren bir örnek.
*Tip Lokalitesi (Locus Typicus): Neotip, lektotip ya da holotipin toplanmış olduğu yer.
*Varyasyon: Kalıtsal olan değişinimler.
*Yerel İsim: Bir taksonun o bölgedeki (yöresel) ismi. Nomenklatür (bilimsel isimlendirme) bakımından önemsizdir.
*Yöresel İsim: Bir taksonun o dildeki ismi.

Her sistematik taksonun sonunda o taksonu ilk defa tanımlayan bilim adamının ismi ve çoğunlukla yayınlandığı tarih bulunur. Örneğin, Pezotettix anatolica Uvarov, 1934. Tarih bir virgül ile yazardan ayrılır. Tanınmış sistematikçilerin ismi kısaltılmış olarak kullanılabilir. Örneğin. Linneus. Linn. olarak. Eğer yazar ismi tarih ile birlikte ya da sadece yazar ismi olarak bir parantez içine alınmış ise. bu, tanımlanan türün bir zamanlar (tür tanımlandığı zaman ya da daha sonra) başka bir cinse bağlı olduğunu gösterir. Örneğin, Rammepodisma natoliae (Ramme, 1939); natoliae tür ismi bir zamanlar Micropodisma'ya bağlıydı, daha sonra cins değişikliği yapılmıştır. Tercihen bu parantezden sonra revizyonu yapanın ismi kullanılır. Örneğin Rammepodisma natoliae (Ramme, 1939) Weidner, 1969.

Büyük baş harfle yazılmış italik bir isim (tek bir kelime) cinsi gösterir; eğer, sonuna 'sp.' gelirse o cinse ait bir türü, 'spp.' gelirse o cinse ait türleri ifade eder. Örneğin Gompus sp. (bir türü), Gomphus spp. (cinse ait türleri). Aynı durum alttürler için de geçerlidir. Örneğin subsp.; subspp. kullanılır. “ssp.” de aynı zamanda alt türleri belirtmek için kullanılmaktadır.

http://www.nic.funet.fi/pub/sci/bio/life/insecta/lepidoptera/ditrysia/