Apollo (Parnassius apollo)

Apollo (Parnassius apollo) Türkiye Dağılım Haritası

Son Güncelleme: Perşembe, 18 Ağustos, 2022 - 02:57 - Kaynaklar: A.Koçak + Trakel.org + Adamer Kelebek + Kelebek Türk
Açıklama / Genel Bilgiler

Apollo (Parnassius apollo)

Adeta yırtıcı bir kuşu anımsatan, uçuşuyla dikkat çeken, yakınınızdan geçerken kanat sesi dahi işitilen çok büyük ve görkemli bir türdür. Apollo, dağlık alanlarda, seyrek bitki örtüsüne sahip dik ve güneşli yamaçlarda bulunur. Dağlarla ayrılmış popülasyonlar birbirinden bağımsız olarak gelişir, böylece oldukça belirgin farklılıklar ortaya çıkar. Ancak ekolojileri benzerdir. Kelebekler devedikeni ve diğer çiçekli bitkilerden beslenir. Dişi, yumurtalarını tek başına veya küçük gruplar halinde besin bitkisi çekirdeği (Sedum spp.) üzerine veya yanına bırakır. Yumurtalar gelişir ancak minik tırtıl, yumurta kabuğunun içinde veya yakın çevresinde yeni yumurtadan çıkmış larva olarak kış uykusuna yatar. İlkbaharda besin bitkisinin tomurcukları ile beslenmeye başlar. Daha sonraki dönemlerin tırtılları da yaprakları yerler. Yavrulama zamanı geldiğinde, tırtıllar taşlar arasında güvenli bir yer ararlar ve burada bir pupaya dönüşmek için koza örerler. Apollo'nun yılda bir nesli vardır.

Apollo, seyrek bitki örtüsüne sahip dağların, dik ve güneşli bayırlarında görünürler. Avrupa'da, birçok alt tür, form ve farklılıklar vardır ve bu durum, popülasyonların çokça izolasyona uğramalarından ötürü oluşur. Apollo genelde ağaç hattının altında uçarken gözlenir. Kelebekler, deve dikeni ve diğer çiçekli bitkilere, nektarları için düşkündür. Dişi, yumurtalarını, tek tek ya da küçük gruplar halinde; besin bitkisi olan kaya koruğunun (Sedum türleri) üstüne ya da yakınlarına bırakır. Yumurta gelişir fakat minik tırtıl kabuğun içinde kış uykusuna yatar. İlkbaharda yumurtadan çıkar ve besin bitkisinin tomurcuklarıyla beslenir. Larvanın ileri safhasındaki tırtıllar, aynı zamanda yaprak da yerler. Pupa evresini geçirme vakti geldiğinde, daha sonrasında pupalaşma ince bir koza örecekleri, taşlar arasında güvenli bir yer ararlar. Apollo, senede bir kez ürer.

RAKIM: 1700 metre üzerindeki yüksekliklerde görülür.

HABİTAT: Kayalıklar,  çiçekli dağ vadileri ile dik çayırlarda görülür.

BESİN BİTKİLERİ: Damkoruğu/Kayakoruğu (Sedum spp.) bitkileriyle beslenir.

Haritalar/Fotoğraflar
Dağılım Haritası: 
Apollo (Parnassius apollo) Türkiye Dağılım Haritası
Sınıflandırma
İngilizce İsimlendirme: 
Apollo
Üst Familya (Superfamily): 
Alt Familya (Subfamily): 
Kabile (Tribe): 
Cins (Genus): 
Alt Cins (Subgenus): 
Kelebek Sinonimleri: 
Uçuş Dönemleri (Görsel): 
Görüldüğü Aylar: 
Kanat Altı Renkleri: 
Kanat Üstü Renkleri: 
Nesil Sayısı: 
1 nesil

İçeriklerde Sık Kullanılan Terimler

*Alttür (Subspecies): Türün diğer alt birimlerinden taksonomik olarak farklı, coğrafik olarak sınırlandırılmış, aralarında gen alışverişi olan bölgesel bir topluluk.
*Cins: Birbirine benzer türlerin toplandığı taksonomik kategori. Cins isimleri daima büyük harfle başlar ve italik olarak yazılır. İtalik yazma şansı yoksa altı çizili olarak yazılır. Örn: Polyommatus.
*Dimorfizm: Bir populasyonda morfolojik olarak iki tipin var oluşu.
*Ekolojik Yalıtım (Ekolojik İzolasyon): Aynı yerde yaşayan bir populasyonun kısımları arasında ekolojik nedenlerden dolayı eşeysel yalıt ımın oluşu.
*Eşeysel Dimorfizm: Erkekle dişi arasındaki yapısal farklılık.
*Fenon: Fenotipik olarak birbirine benzeyen örneklerden biri.
*Fenotip: Çevre faktörlerinin etkisiyle belirli sınırlar içinde değişebilen (reaksiyon normu), genotipin meydana getirdiği özelliklerin tümü (çoğunlukla bir bireyin görünüşü).
*Holotip: Üzerinde ilk defa özgül tanımlanmanın yapıldığı (yayınlanmış olmalıdır) va da İndikasyonla verilmiş olan, nominal taksonun tek bir bireyi.
*İkiztür (Siblingspecies): Üreme bakımından ya lıtılmış ; fakat yapısal olarak birbirine benzeyen türler.
*Katalog: Literatüre dayanılarak. belirli bir taksona ait isimlerin ve kaynakların liste halinde verilmesi.
*Kontrol Listesi (Çekliste): Kolleksiyonların düzenlenmesinde yardımcı olmak için, bir grubun taksonlarının bir düzen içinde verilmesi.
*Morfolojik Özellik: Bir organizmanın dış görünümündeki yapısal özelliklerdir. Bu özellikler, bir organizmanın türünü belirlemek, filogenetik ilişkileri anlamak ve evrimsel tarihi anlamak için kullanılabilir. Organizmanın anatomisi, fizyolojisi, histolojisi, embriyolojisi, sistematiği ve taksonomisi gibi birçok farklı alanda önemlidir. Örneğin, kelebeklerin anten yapısı, kanat şekli, bacak yapısı ve renklenme özellikleri gibi morfolojik özellikleri, kelebek türlerinin tanınmasına yardımcı olabilir.
*Nomenklatür: İsimler sistemi.
*Polimorfizm: Bir populasyondaki gen ve fenotip çeşitliliği.
*Sintip (Syntypus): Holotipi ayrılmamış bir tip serisi içerisinde, örneklerin herbirine verilen isim.
*Sinonim (Synonym = Eşad): Aynı taksona birden fazla verilen isimlerin herbiri. Bunlardan eski olanı, yani ilk verileni taksonun geçerli ismi olarak kullanılır.
*Taksan (Taxon; Çoğulu Taxa): Belirli bir kategori içine sokulabilecek ve yeni bir isim verilebilecek kadar fark gösteren taksonomik bir grup. Örneğin: Papilio machaon (tür kategorisinde takson), Papilio (cins kategorisinde takson), Papilionidae (familya kategorisinde takson).
*Tanım (Description): Taksonomide bir taksonun ya da örneğin, sınırlarını ortaya koymaksızın, diğer taksonlarla ayırımını net olarak belirtmeksizin, özelliklerinin verilmesidir.
*Teşhis (Determination): Bir bireyin taksonomik olarak tesbiti.
*Teşhis Anahtarı: Taksonları birbirlerinden kolayca ayırtedebilmek için, belirli bir sisteme göre düzenlenmiş karakter dizinleri.
*Tip (Typus): Bir taksana ismini veren bir örnek.
*Tip Lokalitesi (Locus Typicus): Neotip, lektotip ya da holotipin toplanmış olduğu yer.
*Varyasyon: Kalıtsal olan değişinimler.
*Yerel İsim: Bir taksonun o bölgedeki (yöresel) ismi. Nomenklatür (bilimsel isimlendirme) bakımından önemsizdir.
*Yöresel İsim: Bir taksonun o dildeki ismi.

Her sistematik taksonun sonunda o taksonu ilk defa tanımlayan bilim adamının ismi ve çoğunlukla yayınlandığı tarih bulunur. Örneğin, Pezotettix anatolica Uvarov, 1934. Tarih bir virgül ile yazardan ayrılır. Tanınmış sistematikçilerin ismi kısaltılmış olarak kullanılabilir. Örneğin. Linneus. Linn. olarak. Eğer yazar ismi tarih ile birlikte ya da sadece yazar ismi olarak bir parantez içine alınmış ise. bu, tanımlanan türün bir zamanlar (tür tanımlandığı zaman ya da daha sonra) başka bir cinse bağlı olduğunu gösterir. Örneğin, Rammepodisma natoliae (Ramme, 1939); natoliae tür ismi bir zamanlar Micropodisma'ya bağlıydı, daha sonra cins değişikliği yapılmıştır. Tercihen bu parantezden sonra revizyonu yapanın ismi kullanılır. Örneğin Rammepodisma natoliae (Ramme, 1939) Weidner, 1969.

Büyük baş harfle yazılmış italik bir isim (tek bir kelime) cinsi gösterir; eğer, sonuna 'sp.' gelirse o cinse ait bir türü, 'spp.' gelirse o cinse ait türleri ifade eder. Örneğin Gompus sp. (bir türü), Gomphus spp. (cinse ait türleri). Aynı durum alttürler için de geçerlidir. Örneğin subsp.; subspp. kullanılır. “ssp.” de aynı zamanda alt türleri belirtmek için kullanılmaktadır.

http://www.nic.funet.fi/pub/sci/bio/life/insecta/lepidoptera/ditrysia/