Anadolu Kızılmeleği (Hipparchia pellucida Stauder, 1924)

Anadolu Kızılmeleği (Hipparchia pellucida Stauder, 1924) Türkiye Dağılım Haritası

Son Güncelleme: Çarşamba, 10 Mayıs, 2023 - 17:22 - Kaynaklar: A.Koçak + Trakel.org + Adamer Kelebek + Kelebek Türk
Açıklama / Genel Bilgiler
Türe Ait Genel Özellikler

Anadolu Kızılmeleği - Anatolian Grayling (Eastern Grayling) (Hipparchia (Parahipparchia) pellucida Stauder, 1924)

Tip lokalitesi, Transkafkasya'da Terter, şimdi Azerbaycan'da Tərtər'dir. Hipparchia semele'yi tek tür (veya alt tür) olarak temsil eder. Avrupa'da Kırım Yarımadası'nda (Ukrayna) tarafından da bazı doğu Yunan adaları için defalarca rapor edilmiştir. Ancak takson, Tshikolovets (2011) , Kudrna ve diğerleri . (2015) ve Leraut (2016) . ilk olarak Coutsis & Bozano (2018) doğu Yunan adaları Lézvos ve Ikaría'dan bu hayvanları daha ayrıntılı inceledi ve bunların H. pellucida'ya ve çevresindeki gruba değil, - erkek üreme organlarına göre - Hipparchia volgensis ait olduğunu buldu. Gerçek kimliğe dair bir sonuca varılamamakla birlikte, bunun en yakın kolonileri Türkiye'nin doğusunda bulunan tür kompleksinin bir parçası olma ihtimalinin daha yüksek olduğu ileri sürülmektedir: H. volgensis ve H. christenseni.

Yılda bir nesil gelişir. Uçuş Haziran'dan Ekim başına kadar gerçekleşir. Hayvan dışkısı, su birikintileri ve akarsu kıyılarına da ilgi duyarlar. Sabahın erken saatlerinde kelebeklerin çiyi içmesini izleyebilirsiniz. Dökülen bira, sek şarap ve olgun meyvelerle onları cezbedebilirsiniz. Kelebekler açık kayalık alanlarda, köy yollarında veya daha az sıklıkla ağaç gövdelerinde dinlenirler. Bu sırada kanatlarını katlarlar ve neredeyse görünmez olurlar. Erkekler, bu süreçte genellikle bölgesel davranış sergileyen dişileri geçmek için bekler. Çiftleşmede erkek dişiyi taşır. Dişiler, bitkinin kuru kısımlarına ayrı ayrı yumurta bırakır. Yumurtalar beyaz, 1 mm'den kısa, yuvarlak, nervürlü bir yüzeye sahiptir. Tırtıllar yumurtadan çıktıktan hemen sonra çeşitli tahıllarla beslenmeye başlar. Gelişim yavaştır ve birinci - ikinci yaşta kış uykusuna yatarlar. Kışlamadan sonra tırtıllar nisan ayının sonuna - haziran başına kadar beslenir. Son yaşlarda sadece geceleri aktiftirler. Yapay koşullar altında tırtılların gelişimi diyapoz olmadan gerçekleşir. Toprak bir beşikte pupa olurlar.

Dere yatakları, dağ geçitleri ve yayla ormanları, çam ormanı kuşaklarının sırtları ve kenarlarında yaşarlar.

Ergin bireyler çeşitli Lamiaceae (Lamiaceae: adaçayı (Salvia sp.) ve kekik (Thymus sp.) ile beslenirler.

Dişiler yumurtalarını kuru yapraklara ve tahıl saplarına bırakır. Laboratuvar koşullarında yumurtalar (yumurta çapı 0,8 mm, yüksekliği 1 mm) 8-10 gün boyunca gelişmiştir. Tırtıllar 5 aşamadan geçer. İlk yaş 17-20 gün, ikinci - 5-8 gün, üçüncü - 6-9 gün, dördüncü - 8-11 gün, beşinci - 15-17 gün sürer. Tırtıl aşaması 51-65 gün. Yeni doğan tırtılın uzunluğu 2,5 mm'dir, ilk gömlek değişimi 5 mm uzunluğunda gerçekleşir, ikinci yaştaki tırtıllar 8 mm'ye kadar büyür, üçüncüsü - 12 mm'ye kadar, dördüncü - 20 mm'ye kadar, tırtıllar son beşinci yaşta 33-37 mm ye kadar uzar. Tırtıllar esas olarak geceleri beslenir, hafif bir koza içinde toprak bir beşikte veya açıkta yerde pupa olur. Pupa aşaması 16-19 gündür, pupanın uzunluğu 17-20 mm'dir. Yumurtlamadan yetişkinlere kadar tam gelişim döngüsü 77-91 gündü.

...
...
Sinonim ve Kombinasyonlar Taksonomist
Satyrus cotys Jachontov, 1935
Alttürler Taksonomist
Hipparchia pellucida cypriensis (Holik, 1949)
Hipparchia pellucida hesselbarthi Kudrna, 1976
Hipparchia pellucida türkmenica (Heydemann, 1942)
Dünya Dağılımı
Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, Irak, İran, Türkiye, Ukrayna, Yunanistan
Palearktik Bölge Dağılımı
Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, Irak, İran, Türkiye, Ukrayna, Yunanistan
Türkiye Dağılımı
Adana, Adıyaman, Amasya, Artvin, Bingöl, Bitlis, Bolu, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Mersin, İzmir, Kars, Kastamonu, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Niğde, Samsun, Tokat, Trabzon, Şanlıurfa, Van, Yozgat, Batman, Şırnak, Bartın, Ardahan, Iğdır, Karabük, Osmaniye

Literatür

  • Hesselbarth, G., Van Oorschot, H., & Wagener, S. (1995). Die Tagfalter der Türkei. Band 2. Nymphalidae. Selbsterverlag Sigbert Wagener, Bocholt, Germany.
  • Karaçetin, E., & Welch, H. J. (2011). TUrkiye'deki kelebeklerin kirmizi kitabi. Ankara: Doga Koruma Merkezi. Ankara, Turkiye, 124.
  • Koçak, A. Ö., & Kemal, M. (2018). A synonymous and distributional list of the species of the Lepidoptera of Turkey. Centre for Entomological Studies, Memoirs, 8, 1-487.

Dış Bağlantılar

 

Haritalar/Fotoğraflar
Sınıflandırma
İngilizce İsimlendirme: 
Anatolian Grayling
Üst Familya (Superfamily): 
Familya (Family): 
Alt Familya (Subfamily): 
Kabile (Tribe): 
Alt Kabile (Subtribe): 
Cins (Genus): 
Alt Cins (Subgenus): 
Taksonomist: 
Endemizm: 
Koruma Statüsü: 

İçeriklerde Sık Kullanılan Terimler

*Alttür (Subspecies): Türün diğer alt birimlerinden taksonomik olarak farklı, coğrafik olarak sınırlandırılmış, aralarında gen alışverişi olan bölgesel bir topluluk.
*Cins: Birbirine benzer türlerin toplandığı taksonomik kategori. Cins isimleri daima büyük harfle başlar ve italik olarak yazılır. İtalik yazma şansı yoksa altı çizili olarak yazılır. Örn: Polyommatus.
*Dimorfizm: Bir populasyonda morfolojik olarak iki tipin var oluşu.
*Ekolojik Yalıtım (Ekolojik İzolasyon): Aynı yerde yaşayan bir populasyonun kısımları arasında ekolojik nedenlerden dolayı eşeysel yalıt ımın oluşu.
*Eşeysel Dimorfizm: Erkekle dişi arasındaki yapısal farklılık.
*Fenon: Fenotipik olarak birbirine benzeyen örneklerden biri.
*Fenotip: Çevre faktörlerinin etkisiyle belirli sınırlar içinde değişebilen (reaksiyon normu), genotipin meydana getirdiği özelliklerin tümü (çoğunlukla bir bireyin görünüşü).
*Holotip: Üzerinde ilk defa özgül tanımlanmanın yapıldığı (yayınlanmış olmalıdır) va da İndikasyonla verilmiş olan, nominal taksonun tek bir bireyi.
*İkiztür (Siblingspecies): Üreme bakımından ya lıtılmış ; fakat yapısal olarak birbirine benzeyen türler.
*Katalog: Literatüre dayanılarak. belirli bir taksona ait isimlerin ve kaynakların liste halinde verilmesi.
*Kontrol Listesi (Çekliste): Kolleksiyonların düzenlenmesinde yardımcı olmak için, bir grubun taksonlarının bir düzen içinde verilmesi.
*Morfolojik Özellik: Bir organizmanın dış görünümündeki yapısal özelliklerdir. Bu özellikler, bir organizmanın türünü belirlemek, filogenetik ilişkileri anlamak ve evrimsel tarihi anlamak için kullanılabilir. Organizmanın anatomisi, fizyolojisi, histolojisi, embriyolojisi, sistematiği ve taksonomisi gibi birçok farklı alanda önemlidir. Örneğin, kelebeklerin anten yapısı, kanat şekli, bacak yapısı ve renklenme özellikleri gibi morfolojik özellikleri, kelebek türlerinin tanınmasına yardımcı olabilir.
*Nomenklatür: İsimler sistemi.
*Polimorfizm: Bir populasyondaki gen ve fenotip çeşitliliği.
*Sintip (Syntypus): Holotipi ayrılmamış bir tip serisi içerisinde, örneklerin herbirine verilen isim.
*Sinonim (Synonym = Eşad): Aynı taksona birden fazla verilen isimlerin herbiri. Bunlardan eski olanı, yani ilk verileni taksonun geçerli ismi olarak kullanılır.
*Taksan (Taxon; Çoğulu Taxa): Belirli bir kategori içine sokulabilecek ve yeni bir isim verilebilecek kadar fark gösteren taksonomik bir grup. Örneğin: Papilio machaon (tür kategorisinde takson), Papilio (cins kategorisinde takson), Papilionidae (familya kategorisinde takson).
*Tanım (Description): Taksonomide bir taksonun ya da örneğin, sınırlarını ortaya koymaksızın, diğer taksonlarla ayırımını net olarak belirtmeksizin, özelliklerinin verilmesidir.
*Teşhis (Determination): Bir bireyin taksonomik olarak tesbiti.
*Teşhis Anahtarı: Taksonları birbirlerinden kolayca ayırtedebilmek için, belirli bir sisteme göre düzenlenmiş karakter dizinleri.
*Tip (Typus): Bir taksana ismini veren bir örnek.
*Tip Lokalitesi (Locus Typicus): Neotip, lektotip ya da holotipin toplanmış olduğu yer.
*Varyasyon: Kalıtsal olan değişinimler.
*Yerel İsim: Bir taksonun o bölgedeki (yöresel) ismi. Nomenklatür (bilimsel isimlendirme) bakımından önemsizdir.
*Yöresel İsim: Bir taksonun o dildeki ismi.

Her sistematik taksonun sonunda o taksonu ilk defa tanımlayan bilim adamının ismi ve çoğunlukla yayınlandığı tarih bulunur. Örneğin, Pezotettix anatolica Uvarov, 1934. Tarih bir virgül ile yazardan ayrılır. Tanınmış sistematikçilerin ismi kısaltılmış olarak kullanılabilir. Örneğin. Linneus. Linn. olarak. Eğer yazar ismi tarih ile birlikte ya da sadece yazar ismi olarak bir parantez içine alınmış ise. bu, tanımlanan türün bir zamanlar (tür tanımlandığı zaman ya da daha sonra) başka bir cinse bağlı olduğunu gösterir. Örneğin, Rammepodisma natoliae (Ramme, 1939); natoliae tür ismi bir zamanlar Micropodisma'ya bağlıydı, daha sonra cins değişikliği yapılmıştır. Tercihen bu parantezden sonra revizyonu yapanın ismi kullanılır. Örneğin Rammepodisma natoliae (Ramme, 1939) Weidner, 1969.

Büyük baş harfle yazılmış italik bir isim (tek bir kelime) cinsi gösterir; eğer, sonuna 'sp.' gelirse o cinse ait bir türü, 'spp.' gelirse o cinse ait türleri ifade eder. Örneğin Gompus sp. (bir türü), Gomphus spp. (cinse ait türleri). Aynı durum alttürler için de geçerlidir. Örneğin subsp.; subspp. kullanılır. “ssp.” de aynı zamanda alt türleri belirtmek için kullanılmaktadır.

http://www.nic.funet.fi/pub/sci/bio/life/insecta/lepidoptera/ditrysia/