Orakkanat (Gonepteryx rhamni (Linnaeus, 1758))

Orakkanat (Gonepteryx rhamni (Linnaeus, 1758)) Türkiye Dağılım Haritası

Son Güncelleme: Perşembe, 4 Mayıs, 2023 - 09:20 - Kaynaklar: A.Koçak + Trakel.org + Adamer Kelebek + Kelebek Türk
Açıklama / Genel Bilgiler
Türe Ait Genel Bilgiler

Orakkanat (Limon Kelebeği) - Brimstone - (Gonepteryx rhamni (Linnaeus, 1758))

Bu kelebeğin Türkiye'de dört alttürü bulunur: rhamni (İstanbul, Bursa ve Ankara ilinin kuzey kesimi dahil Kuzeybatı Bölgesi), milijanowskii (Doğu Karadeniz sahili), kurdistana (Hakkari ve Şırnak) ve yaygın transiens (Ege ve Akdeniz sahillerinden Orta ve Doğu Anadolu'daki illere kadar). Genel olarak, rhamni ve milijanowski alttürlerinin arka kanadının alt kenarı kurdistana ve transiens alttürlerine göre daha hafif dişlidir.

Ülke dağılımı olarak, bütün bölgelerde görülür ama Ege illerinde ve Güneydoğu Anadolu'da görece sınırlı dağılım gösterir.

Tanım bilgileri, büyük, hızla uçabilen kanatları köşeli bir kelebektir. Uçarken kolayca fark edilebilir. Kanatların alt yüz zemin rengi erkekte yeşilimsi sarı, dişide soluk yeşilimsi beyazdır. Ön kanat ön kenarının orta kısmının hafifçe içbükey ve anten topuzlarının ucunun kahverengi olmaları, bu türün önemli ayırt edici özellikleridir.

Kanat açıklığı, yaklaşık 3 cm'dir.

Uçuş dönemi, mevsimlik koşullara göre mart-kasım

Yaşam alanları, orman açıklıkları, orman kenarlarındaki açık çayırlar ve çalılık taşlık yamaçlar.

Besin bitkileri, başta Rhamnus catharticus ve Rhamnus oleoides olmak üzere çeşitli cehriler (Rhamnaceae).

Davranışsal Özellikler
Dişi bireyler feromon salgılar. Salgı bezleri, abdomenlerinin (karınlarının) sonunda bulunur. Salgı bezlerinin dibinden pul şeklinde genişlemiş kıllar çıkar. Pul şeklindeki kılların bizzat kendileri de sıvıların porlardan dışarıya çıkabilmesi için ağ şeklinde bir yapıya sahiptir. Birçok pulumsu kıl bir demet şeklinde bir arada toplanmıştır.
Sinonim ve Kombinasyonlar Taksonomist
   
Alttürler Taksonomist
   
Dünya Dağılımı
Afganistan, Arnavutluk, Ermenistan, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bulgaristan, Bosna Hersek, Belucistan, Beyaz Rusya, İsviçre, Çin Halk Cumhur., Çek Cumhuriyeti, Almanya, Danimarka, Cezayir, İspanya, Finlandiya, Fransa, İngiltere, Gürcistan, Yunanistan, Macaristan, Hırvatistan, İrlanda, Hindistan, Irak, İran, İtalya, Kazakistan, Kırgızistan, Lübnan, Litvanya, Lüksemburg, Letonya, Fas, Makedonya, Hollanda, Norveç, Nepal, Pakistan, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya Federasyonu, İsveç, Slovak Cumhuriyeti, Slovenya, Suriye, Tacikistan, Türkmenistan, Tunus, Türkiye, Ukrayna, Özbekistan, Virjin Adaları, Yugoslavya, Tian Shan Dağları, Lübnan, Burma (Birmanya)
Palearktik Bölge Dağılımı
Afganistan, Arnavutluk, Ermenistan, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bulgaristan, Bosna Hersek, Belucistan, Beyaz Rusya (Belarus), İsviçre, Çin Halk Cumhur., Çek Cumhuriyeti, Almanya, Danimarka, Cezayir, İspanya, Finlandiya, Fransa, İngiltere, Gürcistan, Yunanistan, Macaristan, Hırvatistan, İrlanda, Hindistan, Irak, İran, İtalya, Kazakistan, Kırgızistan, Lübnan, Litvanya, Lüksemburg, Letonya, Fas, Makedonya, Hollanda, Norveç, Pakistan, Polonya, Portekiz, Romanya, Rusya Federasyonu, İsveç, Slovakya, Slovenya, Suriye, Tacikistan, Türkmenistan, Tunus, Türkiye, Ukrayna, Özbekistan, Yugoslavya, Tian Shan Dağları, Lübnan
Türkiye Dağılımı
Adana, Afyonkarahisar, Ağrı, Amasya, Ankara, Antalya, Artvin, Balıkesir, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Hakkari, Hatay, Isparta, Mersin, İstanbul, İzmir, Kars, Kayseri, Kırklareli, Konya, Kütahya, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Samsun, Siirt, Tokat, Tunceli, Van, Yozgat, Zonguldak, Bayburt, Kırıkkale, Şırnak, Ardahan, Iğdır, Düzce

Literatür

  • Baytaş, A. (2019). Türkiye’nin Kelebekleri; Arazi Rehberi.
  • Hesselbarth, G., Van Oorschot, H., & Wagener, S. (1995). Die Tagfalter der Türkei. Band 2. Nymphalidae. Selbsterverlag Sigbert Wagener, Bocholt, Germany.
  • Karaçetin, E., & Welch, H. J. (2011). TUrkiye'deki kelebeklerin kirmizi kitabi. Ankara: Doga Koruma Merkezi. Ankara, Turkiye, 124.
  • Koçak, A. Ö., & Kemal, M. (2018). A synonymous and distributional list of the species of the Lepidoptera of Turkey. Centre for Entomological Studies, Memoirs, 8, 1-487.

Dış Bağlantılar

  • ...
 

Haritalar/Fotoğraflar
Sınıflandırma
İngilizce İsimlendirme: 
Brimstone
Üst Familya (Superfamily): 
Alt Familya (Subfamily): 
Kabile (Tribe): 
Cins (Genus): 

İçeriklerde Sık Kullanılan Terimler

*Alttür (Subspecies): Türün diğer alt birimlerinden taksonomik olarak farklı, coğrafik olarak sınırlandırılmış, aralarında gen alışverişi olan bölgesel bir topluluk.
*Cins: Birbirine benzer türlerin toplandığı taksonomik kategori. Cins isimleri daima büyük harfle başlar ve italik olarak yazılır. İtalik yazma şansı yoksa altı çizili olarak yazılır. Örn: Polyommatus.
*Dimorfizm: Bir populasyonda morfolojik olarak iki tipin var oluşu.
*Ekolojik Yalıtım (Ekolojik İzolasyon): Aynı yerde yaşayan bir populasyonun kısımları arasında ekolojik nedenlerden dolayı eşeysel yalıt ımın oluşu.
*Eşeysel Dimorfizm: Erkekle dişi arasındaki yapısal farklılık.
*Fenon: Fenotipik olarak birbirine benzeyen örneklerden biri.
*Fenotip: Çevre faktörlerinin etkisiyle belirli sınırlar içinde değişebilen (reaksiyon normu), genotipin meydana getirdiği özelliklerin tümü (çoğunlukla bir bireyin görünüşü).
*Holotip: Üzerinde ilk defa özgül tanımlanmanın yapıldığı (yayınlanmış olmalıdır) va da İndikasyonla verilmiş olan, nominal taksonun tek bir bireyi.
*İkiztür (Siblingspecies): Üreme bakımından ya lıtılmış ; fakat yapısal olarak birbirine benzeyen türler.
*Katalog: Literatüre dayanılarak. belirli bir taksona ait isimlerin ve kaynakların liste halinde verilmesi.
*Kontrol Listesi (Çekliste): Kolleksiyonların düzenlenmesinde yardımcı olmak için, bir grubun taksonlarının bir düzen içinde verilmesi.
*Morfolojik Özellik: Bir organizmanın dış görünümündeki yapısal özelliklerdir. Bu özellikler, bir organizmanın türünü belirlemek, filogenetik ilişkileri anlamak ve evrimsel tarihi anlamak için kullanılabilir. Organizmanın anatomisi, fizyolojisi, histolojisi, embriyolojisi, sistematiği ve taksonomisi gibi birçok farklı alanda önemlidir. Örneğin, kelebeklerin anten yapısı, kanat şekli, bacak yapısı ve renklenme özellikleri gibi morfolojik özellikleri, kelebek türlerinin tanınmasına yardımcı olabilir.
*Nomenklatür: İsimler sistemi.
*Polimorfizm: Bir populasyondaki gen ve fenotip çeşitliliği.
*Sintip (Syntypus): Holotipi ayrılmamış bir tip serisi içerisinde, örneklerin herbirine verilen isim.
*Sinonim (Synonym = Eşad): Aynı taksona birden fazla verilen isimlerin herbiri. Bunlardan eski olanı, yani ilk verileni taksonun geçerli ismi olarak kullanılır.
*Taksan (Taxon; Çoğulu Taxa): Belirli bir kategori içine sokulabilecek ve yeni bir isim verilebilecek kadar fark gösteren taksonomik bir grup. Örneğin: Papilio machaon (tür kategorisinde takson), Papilio (cins kategorisinde takson), Papilionidae (familya kategorisinde takson).
*Tanım (Description): Taksonomide bir taksonun ya da örneğin, sınırlarını ortaya koymaksızın, diğer taksonlarla ayırımını net olarak belirtmeksizin, özelliklerinin verilmesidir.
*Teşhis (Determination): Bir bireyin taksonomik olarak tesbiti.
*Teşhis Anahtarı: Taksonları birbirlerinden kolayca ayırtedebilmek için, belirli bir sisteme göre düzenlenmiş karakter dizinleri.
*Tip (Typus): Bir taksana ismini veren bir örnek.
*Tip Lokalitesi (Locus Typicus): Neotip, lektotip ya da holotipin toplanmış olduğu yer.
*Varyasyon: Kalıtsal olan değişinimler.
*Yerel İsim: Bir taksonun o bölgedeki (yöresel) ismi. Nomenklatür (bilimsel isimlendirme) bakımından önemsizdir.
*Yöresel İsim: Bir taksonun o dildeki ismi.

Her sistematik taksonun sonunda o taksonu ilk defa tanımlayan bilim adamının ismi ve çoğunlukla yayınlandığı tarih bulunur. Örneğin, Pezotettix anatolica Uvarov, 1934. Tarih bir virgül ile yazardan ayrılır. Tanınmış sistematikçilerin ismi kısaltılmış olarak kullanılabilir. Örneğin. Linneus. Linn. olarak. Eğer yazar ismi tarih ile birlikte ya da sadece yazar ismi olarak bir parantez içine alınmış ise. bu, tanımlanan türün bir zamanlar (tür tanımlandığı zaman ya da daha sonra) başka bir cinse bağlı olduğunu gösterir. Örneğin, Rammepodisma natoliae (Ramme, 1939); natoliae tür ismi bir zamanlar Micropodisma'ya bağlıydı, daha sonra cins değişikliği yapılmıştır. Tercihen bu parantezden sonra revizyonu yapanın ismi kullanılır. Örneğin Rammepodisma natoliae (Ramme, 1939) Weidner, 1969.

Büyük baş harfle yazılmış italik bir isim (tek bir kelime) cinsi gösterir; eğer, sonuna 'sp.' gelirse o cinse ait bir türü, 'spp.' gelirse o cinse ait türleri ifade eder. Örneğin Gompus sp. (bir türü), Gomphus spp. (cinse ait türleri). Aynı durum alttürler için de geçerlidir. Örneğin subsp.; subspp. kullanılır. “ssp.” de aynı zamanda alt türleri belirtmek için kullanılmaktadır.

http://www.nic.funet.fi/pub/sci/bio/life/insecta/lepidoptera/ditrysia/